Jak wymienić olej w automatycznej skrzyni biegów?

Są łatwiejsze w prowadzeniu, gdyż nie trzeba operować pedałem sprzęgła. Przy nich zapomina się o nieprzyjemnych szarpnięciach podczas zmiany przełożeń i problemach w trakcie ruszania pod górkę. Do tego wyjątkowo dobrze spisują się w trakcie jazdy miejskiej, gdy niedogodnością są liczne korki. Nic więc dziwnego, że auta z automatyczną skrzynią biegów cieszą się w naszym kraju rosnącą popularnością. Dynamika wzrostu byłaby pewnie większa, gdyby nie obawy przed trudnymi, przez co też kosztownymi, naprawami.

Kierowcy, którzy przesiedli się na auta “w automacie,” są ze swych nowych pojazdów zazwyczaj zadowoleni. Ten entuzjazm dotyczy jednak okresu, gdy wszystko w samochodzie działa. Jeśli już dojdzie do sytuacji, że konieczna staje się ingerencja mechaników, pierwotny zapał szybko zostaje ostudzony. Bo chyba nikt nie lubi męczących poszukiwań warsztatu, który podejmie się skomplikowanej naprawy, irracjonalnie wydłużających się terminów oraz wycen, które podnoszą ciśnienie bardziej niż mocna kawa.

O “automat” warto dbać!

I tutaj dochodzimy do sedna. Użytkownicy pojazdów wyposażonych w “automaty”, z jeszcze większą starannością powinni zadbać o to, by skrzynia biegów w aucie miała komfortowe warunki pracy. Wtedy jest większa szansa, że ona odwdzięczy się im bezawaryjnym funkcjonowaniem.
W tym kontekście kluczowe znaczenie ma regularna wymiana oleju. Zabieg ten (o czym będzie mowa w dalszej części artykułu), różni się jednak od tego, z jakim mamy do czynienia, gdy serwisujemy auto ze skrzynią manualną.

Do czego mogą doprowadzić zaniedbania?

Środek smarony wraz z upływem czasu traci więc swoje właściwościPodczas jazdy “automatem” o skrzyni biegów myślimy jakby trochę mniej. Nie zapominajmy jednak, że zbudowana jest ona z podzespołów, które – tak, jak w przypadku mechanizmów manualnych – na skutek eksploatacji również ulegają zużyciu. Sztandarowym przykładem mogą być tarcze sprzęgłowe. Temperatura, jaka panuje między nimi, może sięgać nawet 400ºC! Dochodzi wówczas do niekorzystnych procesów, których efektem jest utlenianie się oleju. Zużyciu ulegają także inne elementy skrzyni, takie jak łożyska czy koła przekładni planetarnych.

To wszystko sprzyja pojawianiu się w oleju zanieczyszczeń. Środek smarowniczy wraz z upływem czasu traci więc swoje właściwości. Zmianie ulegają takie parametry, jak gęstość i lepkość, co skutkuje m.in. zatykaniem się wąskich kanałów olejowych oraz przyspieszonym zużyciem samej skrzyni.

Ale nie każdy użytkownik pojazdu wyposażonego w automatyczną skrzynię biegów przypomni sobie w porę o konieczności przeprowadzenia wymiany oleju. Gdy już coś złego zaczyna się dziać, kierowca czuje nieprzyjemne szarpanie lub dostrzega opóźnienie przy przełączaniu biegów. Może też słyszeć niepokojący hałas. Ignorowanie podobnych objawów, to najkrótsza droga do poważniejszej awarii, która w skrajnych przypadkach może mieć bardzo gwałtowny przebieg.

Nie każdy warsztat przyjmuje “automaty”

Okazuje się jednak, że polscy mechanicy mają pewne opory przed zajmowaniem się autami z automatyczną skrzynią biegów. Powodem może być niedostateczna wiedza lub praktyka. Czasami problemem jest brak odpowiedniego sprzętu. Użytkownicy takich samochodów muszą być przygotowani, że w kilku warsztatach usłyszą odmowę, nawet wtedy gdy chodzi jedynie o prostą, z pozoru, wymianę oleju. Przy “automatach” trzeba bowiem postępować według zmienionych procedur. Zwykle konieczna jest tu tzw. wymiana dynamiczna połączona z zabiegiem wypłukania z wnętrza skrzyni zanieczyszczeń (używa się do tego specjalnego środka).

Dlaczego nie wymiana tradycyjna?

Gdybyśmy zdecydowali się wymienić olej, postępując według zasad sprawdzających się przy skrzyniach manualnych, serwis nie będzie aż tak skuteczny. Należy wziąć pod uwagę fakt, iż środek smarowniczy, który wypełnia kanały olejowe, pompę czy konwerter, podczas tzw. wymiany grawitacyjnej nie będzie skory do pełnego wypłynięcia na zewnątrz. W efekcie taki zabieg pozwala na wymianę jedynie około połowy tego, co znajduje się w skrzyni biegów. Można więc powiedzieć, iż w ten sposób jesteśmy w stanie jedynie dolać trochę świeżego oleju, który wewnątrz zmiesza się z pozostałościami poprzedniego środka smarowniczego. Dla skrzyni automatycznej z reguły to zbyt mało. Jeśli zaniecha się płukania wewnętrznych zakamarków, a nowy środek smarny, który posiada właściwości myjące, zostanie dodany do pozostałości starego oleju, może dojść do oderwania się, nagromadzonych w kanałach, zanieczyszczeń. Jest więc duże ryzyko, iż cząstki stałe zaczną blokować elementy układu sterowania, zakłócając pracę całego mechanizmu.

Na czym polega dynamiczna wymiana oleju?

Właśnie dlatego posiadacze aut z automatyczną skrzynią biegów, powinni poszukać serwisu oferującego dynamiczną wymianę oleju. Na czym polega taki zabieg? Otóż konieczne jest posiadanie specjalistycznego urządzenia, które na czas “operacji” włącza się w obieg. Dzięki temu, że podczas wymiany pracuje pompa oleju, zużyty środek smarny w całości zostaje usunięty nawet z najmniej dostępnych zakamarków skrzyni biegów. W to miejsce, po zaaplikowaniu preparatu czyszczącego, wtłacza się nowy olej.

Zaawansowany sprzęt, z jakim spotkać się można w dobrych warsztatach samochodowych, zapewni przy tym optymalne parametry pracy, dzięki czemu m.in. nie dojdzie do zapowietrzenia się układu. Dynamiczna wymiana oleju, jest więc operacją bezpieczną dla mechanizmów, które odpowiadają za pracę nowoczesnych, automatycznych skrzyń biegów. To ważne, gdyż tylko właściwie wykonany serwis, może wydłużyć czas bezawaryjnej jazdy. Oddając samochód do warsztatu, nie spodziewajmy się jednak, że ten zabieg wykonany zostanie na poczekaniu. Zwykle trzeba założyć, że zajmie to kilka godzin.

Czy są jakieś wyjątki?

Czy zasada, by mając “automat”, unikać grawitacyjnej wymiany oleju dotyczy wszystkich aut z tego typu rozwiązaniem? Okazuje się, że nie. Wyjątkiem są auta starszego typu, wyposażone w śrubę spustową konwertera, czyli detal konstrukcyjny pozwalający na skuteczniejsze pozbycie się starego oleju tradycyjnym sposobem.