To bardzo specyficzna dziedzina, gdyż jest bardzo blisko związana z naturą. Do tematu doboru właściwych środków smarnych trzeba podejść z należytą starannością, gdyż podjęte decyzje mogą mieć wpływ zarówno na funkcjonowanie maszyn, jak i środowisko.
Z artykułu dowiesz się
Pozyskiwanie surowca drzewnego odbywa się w trudnych warunkach. Maszyny muszą być przystosowane do wykonywania wyjątkowo ciężkiej pracy w niedostępnym terenie. Ma to wpływ także na wymagania dotyczące olejów i smarów, które muszą sprostać zadaniu, zapewniając właściwy przebieg eksploatacji. Leśny teren sprzyja powstawaniu uszkodzeń wpływających na przykład na wycieki z układu hydraulicznego.
Nie można zapominać o aspekcie ekologicznym. Przedostanie się oleju do gleby może zaszkodzić środowisku. Należy więc przykładać większą wagę do działań związanych z magazynowaniem, transportem i użytkowaniem środków smarnych oraz ich utylizacją. Ze względu na przepisy prawa coraz większą popularnością cieszą się biodegradowalne produkty.
Przede wszystkim należy dobierać produkt zgodny z wymaganiami producentów. Do parametrów o kluczowym znaczeniu podczas eksploatacji, należy lepkość. Ważna jest również jej zależność od temperatury. Użytkownikom maszyn wykorzystywanych w leśnictwie rekomenduje się zakup olejów hydraulicznych klasy HVLP, to znaczy takich których lepkość jest znacznie bardziej niezależna od temperatury niż w przypadku HLP. Dobrej jakości produkty zawierają specjalne dodatki aby zmniejszać zjawisko pienienia co przekłada się na efektywną pracę pompy hydraulicznej oraz siłowników. Część olejów zawiera także detergenty oraz dyspergatory, które zapewniają czystość układu jak również umożliwiają prawidłową pracę przy nieco wyższej zawartości wody. Klasyfikowane są one jako na przykład HVLPD.
Podczas eksploatacji maszyn należy pilnować, aby poziom oleju w zbiorniku nie był niższy od przyjętego stanu minimalnego, ani wyższy od stanu maksymalnego. Zbyt mała ilość oleju skraca jego żywotność. Zbyt duża natomiast spowoduje, że ten może wyciekać przez korek wlewowy, dostając się do znajdującego się tam filtra. W efekcie zbiornik przestanie się odpowietrzać.
Układy hydrauliczne wymagają okresowej wymiany olejów oraz filtrów. Przed wykonaniem takiego zabiegu eksploatacyjnego należy pamiętać o tym, by na jakiś czas uruchomić urządzenie w celu nagrzania, a co za tym idzie, rozrzedzenia oleju. Ma to na celu szybsze i pełniejsze opróżnienie układu.
Spektrum produktów, które są przydatne do stosowania w maszynach pracujących w lesie, jest duże. Środki takie podzielić można na kilka grup, wśród których ważne miejsce zajmują: konwencjonalne środki smarne, oleje biodegradowalne i smary.
Produkty, które znajdują się w tej grupie, powstają na bazie olejów mineralnych oraz syntetycznych. Użytkownicy maszyn pracujących w lesie chętnie wybierają takie środki, jak:
Mając na uwadze specyficzną przestrzeń, w której operują maszyny leśne, firma FUCHS już w latach 70. XX wieku wprowadziła na rynek oleje biodegradowalne, przecierając tym samym szlak dla całej branży. Fakt, iż FUCHS był pionierem w tej dziedzinie, przekłada się na teraźniejszość. Wieloletnie doświadczenie w zakresie produkcji wyrobów biodegradowalnych pozwoliło na przygotowanie szerokiej oferty środków, których receptura uwzględnia wymogi środowiska leśnego.
Produkty z tej grupy w znacznym stopniu bazują na olejach naturalnych (przede wszystkim wykorzystywane są estry oleju rzepakowego), które poddawane są procesom transestryfikacji w celu uszlachetnienia. Do produkcji olejów biodegradowalnych służą też estry syntetyczne, w większości oparte na surowcach petrochemicznych.
Na czym polega biodegradowalność takich olejów? Proces ten może się odbyć przy udziale drobnoustrojów (bakterii, grzybów lub drożdży), które rozkładają wspomniane preparaty na substancje proste: dwutlenek węgla i wodę. By do tego mogło dojść, potrzebna jest woda oraz podwyższona temperatura, a to warunki które oferuje gleba.
W grupie olejów biodegradowalnych znajdziemy m.in. takie preparaty, jak:
Wysokiej jakości olej, spełniający normę OECD 301B oraz legitymujący się certyfikatem EcoLabel, przeznaczony do smarowania układów tnących w pilarkach i głowicach ścinkowych. Stworzony po to, aby wydłużyć żywotność podzespołów takich jak: prowadnica oraz łańcuch. Receptura zawiera olej rzepakowy, który zostaje wzbogacony przez dodatki. W porównaniu do standardowych produktów dostępnych na rynku zapewnia szereg korzyści. Lepsze przyleganie do prowadnicy przekłada się na mniejsze zużycie oleju. Szybsze odprowadzanie ciepła wpływa na mniejsze rozciąganie łańcucha, mniejsze zużycie prowadnicy oraz rzadsze wymiany łańcucha (oszczędność pieniędzy) oraz mniej przestojów w pracy. Lepsza charakterystyka lepkościowo-temperaturowa dzięki czemu pompka oleju nie zatyka się oraz mamy pewność działania zarówno w niskich np. zimą, jak i przy bardzo wysokich temperaturach otoczenia np. przy pracy w letnie upały.
PLANTO HYD S 46
Olej na bazie syntetycznego oleju estrowego HEES, częściowo nasyconego, biodegradowalny wg OECD 301 B. Ma europejskie oznaczenie przyjaznego dla środowiska naturalnego (EEL) i nie zagraża ujęciom wodnym. Główne cechy produktu to: bardzo dobre własności lepkościowo-temperaturowe, wysoka odporność na ścinanie, skuteczna ochrona przed zużyciem ciernym, zgodność z metalami i tworzywami stosowanymi do budowy układów hydraulicznych.
Smary
Przyglądając się maszynom pracującym w leśnictwie pod kątem środków smarnych nie możemy zapominać o różnego rodzaju smarach. W tej grupie znajdziemy zarówno produkty konwencjonalne, jak i biodegradowalne. Warunki panujące w lesie sprawiają, że warto postawić na preparaty o podwyższonej odporności na wilgoć, które nie są tak łatwo wymywane przez wodę. Z tego względu dużym uznaniem cieszą się smary wytwarzane na bazie mydła wapniowego i litowo-wapniowego.
Oto przykłady smarów, które znalazły zastosowanie w leśnictwie:
PLANTO GEL N
biodegradowalny smar, produkowany na bazie mydła wapniowego i oleju rzepakowego
PLANTO GEL S
biodegradowalny smar, który powstaje z mydła litowo-wapniowego i estrów syntetycznych
RENOLIT CA-LZ
smar wytwarzany na bazie mydła wapniowego lub litowo-wapniowego
RENOLIT CA-LZ
smar wytwarzany na bazie mydła wapniowego lub litowo-wapniowego
RENOLIT LZR 000
wysokiej klasy smar do najnowszych harvesterach i forwarderach producenci z układami centralnego smarowania
RENOLIT HLT
smar o wyższej wytrzymałości na wysokie obroty i temperaturę, stosowany w takich urządzeniach, jak: rozdrabniacze, mulczery i rębaki
RENOLIT HI-TEMP
smar o wyższej wytrzymałości na wysokie obroty i temperaturę, stosowany w takich urządzeniach, jak: rozdrabniacze, mulczery i rębaki
