Rodzaje nadwozia w samochodach. Omówienie, historia, ciekawostki

Samochody różnią się od siebie ze względu na jednostkę napędową, kształt, typ skrzyni biegów i wiele innych czynników. Jedną z bardziej istotnych cech wyróżniających jest rodzaj nadwozia. Jakie występują na współczesnym rynku i co warto wiedzieć na ten temat? Czym kierować się przy wyborze idealnego modelu dla siebie? 

Krótka historia nadwozi pojazdów

Cofnijmy się do historii, a konkretnie do początków XX wieku. W tym czasie producent dostarczał jedynie podwozie wraz z silnikiem i układem jezdnym.

Do 1905 roku mieliśmy typ zawieszenia o nazwie Antique. Trzy koła, z czego jedne umiejscowione z przodu oraz jednocylindrowy silnik z tyłu. Tym charakteryzował się na przykład pojazd Motorwagen, zaprojektowany przez niemieckiego konstruktora i innowatora, Carla Benza. Tak, tego Benza, którego nazwisko znajduje się dziś w nazwie jednej z największych europejskich fabryk motoryzacyjnych segmentu premium. 

Kolejnym znaczącym momentem w opowieści o nadwoziach były lata 30. i 40. XX wieku, bo wówczas rozwijano koncepcję stalowego nadwozia samonośnego. Efektem eksperymentów miało być auto przednionapędowe, w którym przednia część nadwozia została wykonana w taki sposób, że silnik wraz z układem chłodzącym oraz układem jezdnym stanowił spójną całość. Sylwetka tego pojazdu wyróżniała się pochyloną tylną ścianą nadwozia. Nadwozie Classic, bo tak nazywają je eksperci, przypadło w udziale marce Citroën. 

Prawdziwą rewolucją okazały się również późniejsze pomysły: nadwozia Modern (między 1948 a 1980 rokiem) i Total effective (od 1981 roku). Nazywane również „pontonowymi” czy trójbryłowymi, z ukrytymi w bryle pojazdu błotnikami i przednimi lampami. Okazały się prawdziwym „hitem” na drogach i dziś stanowią motoryzacyjno-kulturowe świadectwo minionych czasów.   

Nadwozia pojazdów dzisiaj. Ich rola i zastosowanie

Nadwozia samochodowe przeszły sporą ewolucję. Pierwsze eksperymenty z adaptacjami pojazdu zaprzęgowego nie mają nic wspólnego ze współczesnymi modelami, w których kładzie się ogromny nacisk na bezpieczeństwo, funkcjonalność i estetykę. 

Obecnie jednym z priorytetów, jakie uwzględniają konstruktorzy, jest redukcja współczynnika oporów powietrza. Im mniejsza jest jego wartość, tym mniejsze jest zużycie paliwa. Kwestią, na którą zwraca się uwagę coraz częściej, jest również produkcja nadwozi multi materiałowych, z jednoczesnym wykorzystaniem aluminium, stali i tworzyw sztucznych. 

Co jeszcze bierze się pod uwagę przy projektowaniu współczesnych nadwozi w samochodach osobowych?  

Bezpieczeństwo

To przede wszystkim. Auto musi być skonstruowane w taki sposób, by można je było utrzymać w pożądanej przez kierowcę pozycji. Chodzi o to, by mieć nad nim pełną kontrolę i zachować sterowalność.  

Ergonomia podczas prowadzenia  

Wygoda z jazdy jest bardzo ważnym kryterium. Dlatego producenci pojazdów zwracają uwagę na ergonomię, dbając o to, by wszystkie ważne elementy sterowania pojazdem znajdowały się w zasięgu ręki kierowcy. 
Nie bez znaczenia są też wymiary wnętrza i przestrzeń bagażowa. 
Z ergonomią wiąże się też zapewnienie odpowiednich właściwości jezdnych. O to również muszą zadbać projektanci nadwozi. Powinni oni zawsze uwzględniać rozkład mas i sztywność skrętną.  

Estetyka

Powiedzielibyśmy: rzecz względna. Ale dzisiejsi producenci przykładają dużą wagę do tego, by prezentowane przez nich modele klienci określali mianem „ładnych”. 

A co to oznacza? Cóż, trendy się zmieniają. W jednej dekadzie królują kształty bardziej opływowe, a w kolejnych latach prym wiodą pojazdy o ostrych krawędziach i z wysokim zawieszeniem. Dlatego równowaga i brak skrajności są w tym przypadku najlepszą wskazówką.  

Rodzaje nadwozia ze względu na klasę samochodu

Współczesna motoryzacja oferuje kierowcom wiele możliwości, jeśli chodzi o typy nadwozi. Wśród propozycji znajdzie się coś zarówno dla amatorów sportowych wrażeń, jak i dla tych, którzy poszukują praktycznych rozwiązań na dłuższe trasy. 

Hatchback

Jeden z najczęściej spotykanych na polskich drogach, dostępny w klasach A, B i C. Taki dwubryłowy, niewielkich gabarytów pojazd osobowy, może występować w wersji trzy- lub pięciodrzwiowej.  

Przykładowe modele w tym zawieszeniu:  

• Volkswagen Golf,  
• Ford Focus,  
• Honda Civic,  
• Kia Rio,  
• Mazda 3.  

Roadster

Czyli spektakularne, najczęściej dwuosobowe, sportowe samochody o niewielkich rozmiarach, ale dużej mocy. Cechuje je długi przód i krótki tył. Mają ruchomy dach, przez co doskonale sprawdzają się jako pojazdy dla miłośników przygód, którzy doceniają wiatr we włosach i poczucie wolności za kierownicą. 

Docenią je zwłaszcza ci kierowcy, którzy lubią od czasu wcisnąć gaz do dechy, bo przyspieszenie w takich nadwoziach z reguły jest naprawdę imponujące. To zasługa nie tylko silnika, ale również opływowego kształtu, który poprawia aerodynamikę.  

Przykładowe modele w tym zawieszeniu: 

• Chrysler Crossfire Roadster, 
• BMW Z3/Z4,  
• Porsche Carrera GT,  
• Mazda MX-5,  
• Honda S2000.  

Sedan  

Stylowe, eleganckie, wygodne. Właśnie takie są pojazdy wyprodukowane w nadwoziu typu sedan. Charakteryzują się spójną trójbryłową konstrukcją z wyraźnie zdefiniowaną częścią pasażerską, bagażnikiem i miejscem na silnik. Potocznie: limuzyny.  

Przykładowe modele w tym zawieszeniu:

• Toyota Corolla, 
• Audi A8, 
• Ford Mondeo IV.  

Kombi

Synonim dużego samochodu rodzinnego o przestrzeni bagażowej sporych rozmiarów. Charakterystycznie przesunięty i powiększony tył cechuje się zwiększoną pojemnością (nawet do 600 litrów). Klapa jest otwierana wraz z tylną szybą i traktowana jako kolejne drzwi.
Większe rozmiary (zbliżone do sedana) sprawiają, że pasażerowie mają zapewnioną niemal tak samo dużą przestrzeń na nogi.  

Przykładowe modele w tym zawieszeniu: 

• Renault Megane,  
• Volkswagen Passat, 
• Fiat Marea,   
• Audi A6, 
• Skoda Octavia.  

SUV i crossover 

SUV-y i crossovery to podobne do siebie rodzaje nadwozi, które mają swój rodowód w jeździe terenowej. Polubili je jednak także kierowcy niemający nic wspólnego z rajdami w trudnych warunkach. 

Te charakterystyczne modele z podwyższonym nadwoziem i zwiększonym prześwitem prezentują się wyjątkowo okazale, a poza tym zapewniają duży (to dobre słowo) komfort jazdy. Mimo swoich rozmiarów, nadają się do jazdy po mieście, bo wspomniany prześwit umożliwia parkowanie nawet w przypadku wysokich krawężników. Poza tym, wybierając takie nadwozia, zyskuje się komfort jazdy na podwyższeniu, zatem także poruszanie się po parkingach podziemnych nie stanowi problemu. Mocną stroną SUV-ów i crossoverów jest też pozycja za kierownicą – kierowca pojazdu siedzi wysoko, więc ma zapewnioną dobrą widoczność. To sprzyja bezpieczeństwu jazdy. 

Główna różnica między tymi nadwoziami dotyczy napędu, bo w przypadku SUV-a jest on na 4 koła (w przeciwieństwie do crossovera).  

Liftback 

Nadwozie mające dużo wspólnego z sedanem, z tą różnicą, że klapa bagażnika podnosi się w tego typu samochodach razem z szybą. Znawcy są zdania, że zwiększa to funkcjonalność korzystania z pojazdu.  

Przykładowe modele w tym zawieszeniu:  

• Opel Insignia,  
• Ford Mondeo,  
• Renault Laguna, 
• Skoda Superb.   

Van 

Van-y mają podwyższoną linię dachu i dzieloną część pasażersko-bagażową.  

Takie auta występują w różnorodnych konfiguracjach siedzeń, natomiast dość standardowy jest układ do 1-4 rzędów, każdy po 2-4 siedzeń. Mogą mieć nawet do 7 miejsc, a wnętrze oferuje wiele schowków do przechowywania większych i mniejszych przedmiotów.  

Przykładowe modele w tym zawieszeniu:  

• Volkswagen Touran,  
• MAN TGE,  
• Opel Zafira,  
• Volkswagen Sharan. 

Pick-up 

Król amerykańskich szos, czyli nadwozie typu pick-up, z mniejszą częścią pasażerską i wydłużoną przestrzenią ładunkową (często otwartą) o sporej pojemności. Charakterystyczna skrzynia ładunkowa znana jest pod potoczną nazwą „paka”. 
Sprawdza się głównie jako pojazd roboczy, terenowy i dostawczy, ale równie często wykorzystuje się go w roli auta przeznaczonego na dłuższe podróże z dużymi załadunkami.  

Przykładowe modele w tym zawieszeniu:  

• Mitsubishi L200,  
• Nissan Navara/Pickup,   
• Ford Ranger. 

Czym się sugerować przy zakupie? | Literowe oznaczenia typów nadwozia  

Jeśli jesteś na etapie wyboru samochodu, to w ofertach i artykułach na pewno spotkasz się z oznaczeniami literowymi. 

Oto, do czego odnoszą się poszczególne symbole:  

• ca – kabriolet 
• cp – coupe 
• c/c – coupe z otwieranym dachem 
• hb – hatchback 
• kb – kombi 
• lif – liftback 
• rd – roadster 
• sed – sedan van – van 
• p-up – pick-up 

Co ważne, niektóre modele aut mogą mieć nadwozia łączone. Na przykład słynne Audi A4 to doskonały przykład wariantu łączonego, sedana i kombi.  

Podsumowanie: jaki typ nadwozia wybrać dla siebie?  

Wybór ulubionego typu nadwozia nie jest łatwy. Czasem potrzeba wielu lat poszukiwań, by w końcu dobrze zrozumieć swoje potrzeby i docenić określony wariant. Poza tym przecież oczekiwania i uwarunkowania mogą się zmieniać wraz z doświadczeniem życiowym. Czasem jest tak, że ktoś zaczyna od roadsterów, a kończy na pick-upach czy kombi.  

Ogólnie jednak warto zadać sobie takie pytania:  

• Ile osób zwykle podróżuje w samochodzie? 
• Na jak długie trasy się wyjeżdża i z jakim bagażem/wyposażeniem? 
• Czy często zachodzi potrzeba przewożenia gabarytów? 
• Czy ważniejsze są osiągi i wiatr we włosach, czy komfort dla pasażerów?  
• Jazda po mieście czy po trudnym terenie?  

Wiele osób sugeruje się wielkością samochodu wyprodukowanego z konkretnym nadwoziem. Na przykład hatchbacki z typowym dla siebie ściętym tyłem dają lepsze wyczucie, choćby podczas manewru cofania. A gdy złoży się kanapę, to wciąż można przewozić w takim aucie sporo przedmiotów. Dlatego będzie to dość uniwersalna opcja. 

Sedany, z kolei, mają atrakcyjną linię nadwozia i pojemny bagażnik, w którym zmieści się zarówno większy bagaż, jak i zwykłe tygodniowe zakupy. A czujniki cofania i tak zrównoważą pokaźne rozmiary, które początkowo mogą utrudniać zaawansowane manewry. 

Van-y, pick-upy, a nawet SUV-y będą znakomitą opcją dla osób, które często podróżują za miasto, a dodatkowo przewożą ze sobą zwierzęta domowe i dużo rzeczy, np. wyposażenie sportowe. 

Pamiętajmy o tym, że nadwozie samochodu znacząco wpływa na funkcjonalność i bezpieczeństwo podróżowania. Dlatego zawsze powinno być dopasowane do samego kierowcy, ale także dla całej rodziny, która będzie podróżować pojazdem. Standardowe auto miejskie, większe terenowe, a może coś pośredniego? Wybór należy do Ciebie.  

Źródła:
1 https://beesafe.pl/porady/rodzaje-nadwozia/ 
2 https://autokult.pl/budowa-nadwozi-samochodowych-typy-historia-stosowane-materialy,6809104075941505a  
3 https://autokult.pl/podzial-typow-nadwozi-samochodu-cz-2-czym-jest-fastback-czym-coupe,6808781606839937a 
4 https://warsztat.pl/artykuly/ewolucja-nadwozi,60401 
5 https://www.mazda.pl/filozofia-mazdy/aktualnosci-i-wydarzenia/porady/rodzaje-nadwozia/ 
6 https://cuk.pl/porady/rodzaj-nadwozia 
7 https://www.dasweltauto.pl/pl/motoblog/jaki_rodzaj_nadwozia_najlepiej_pasuje_do_ciebie.html  
8 https://allegro.pl/artykul/typy-nadwozi-samochodowych-i-typowi-ich-przedstawiciele-B8bnz8362uA 
9 https://mubi.pl/poradniki/rodzaj-nadwozia-a-cena-oc/